Türk devletlerinin enerjisi ve Avrupa’nın ilgisi: Türkmenistan

Türkmenistan, Avrupa ile enerji alanındaki işbirlikleriyle öne çıkıyor.

• Dünyada doğal gaz rezervi bakımından 4. sırada yer alan Türkmenistan, Trans-Hazar Doğal Gaz Boru Hattı projesiyle Avrupa pazarına açılmayı hedefliyor.
• Avrupa Birliği (AB) ile imzaladığı enerji işbirliği anlaşmasıyla Türkmenistan, enerji alanındaki işbirliğini yeni bir döneme taşıdı.
• Türkmenistan’ın eski Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ve dönemin Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso’nun başlattığı Trans-Hazar Doğal Gaz Boru Hattı projesi yeniden gündeme geldi.
• Türkmenistan, Türkmen gazının Azerbaycan üzerinden Türkiye ve Avrupa’ya ulaştırılması için Türkiye ve Azerbaycan ile anlaşma imzaladı.
• Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Avrupa’ya doğal gaz ihraç etme konusundaki kararlılıklarını dile getirdi.

Türkmenistan-AB Ortak Komitesi toplantısında doğal gaz ihracat stratejisi görüşüldü.

• Türkmenistan Maliye ve Ekonomi Bakanı, Türkmenistan-AB Ortak Komitesi Eş Başkanı Serdar Corayev başkanlığındaki heyet, Brüksel’de yapılan toplantıda, Türkmenistan’ın Avrupa’ya doğal gaz ihracat stratejisini ele aldı.
• Toplantıda, enerji ve çevre konuları, metan emisyonlarını azaltma girişimleri ve hidrojen gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi meseleleri ele alındı.
• Türkmen doğal gazının Avrupa’ya ulaştırılmasını öngören doğal gaz ihracat stratejisi detaylı olarak gözden geçirildi.

Türkmenistan, doğal gaz tedarikçileri ve tüketicileri arasında kilit konumda.

• Türkmenistan, sahip olduğu enerji rezervleri ve üretimiyle bölgedeki doğal gaz tedarikçileri ve tüketicileri arasında kilit konumda bulunuyor.
• Doğal gaz rezervlerinin yaklaşık 15 trilyon metreküp olarak tahmin edildiği Türkmenistan, doğal gaz ihracat hacmini yükseltmeyi ve ihracat coğrafyasını genişletmeyi hedefliyor.
• Türkmenistan, yıllık ortalama 80 milyar metreküple Orta Asya’nın en büyük doğal gaz üreticisi ve bunun yarısından fazlasını ihraç ediyor.
• Türkmenistan, doğal gaz üretimini ve ihracatını artırmaya yönelik çabalarını sürdürüyor.
• Türkmenistan’ın Rusya, Çin, İran ve Azerbaycan ile doğal gaz ticaret anlaşmaları bulunuyor.

Türkmenistan, doğal gaz ticaretinde alternatif boru hattı projeleri üzerinde çalışmalar yapıyor.

• Türkmenistan, inşaatı son aşamaya gelen 1814 kilometrelik Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) Doğal Gaz Boru Hattı üzerinden gelecekte Afganistan, Pakistan ve Hindistan’a yıllık 33 milyar metreküp doğal gaz satmayı hedefliyor.
• Türkmenistan, ayrıca 2020’de Afganistan ile de bir boru hattı inşaatı üzerinde anlaşırken, söz konusu mutabakat Afganistan’da Taliban’ın yönetime gelmesinin ardından askıya alınmış durumda.

Türkmenistan, Rusya’nın başını çektiği üçlü gaz birliğine “soğuk” yaklaşıyor.

• Ukrayna-Rusya Savaşı’nın başlamasıyla Batı’nın yaptırım ve ambargolarıyla karşı karşıya kalan Rusya, enerji alanında yeni arayışlar kapsamında Türkmenistan’ı da Kazakistan ve Özbekistan ile oluşturdukları üçlü doğal gaz birliğinde görme niyetini ifade etti.
• Rusya’nın bu planı, Çin’in ana doğal gaz sağlayıcısı Türkmenistan’ı memnun etmedi.
• Türkmengaz Devlet Kurumu Başkan Yardımcısı Murat Arçayev, “üçlü gaz birliği” ile hangi genişleme fırsatlarından bahsedildiği ve bununla hangi ülkelerin ilgilendiği gibi konuların açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirtirken, uzmanlar, Arçayev’in sözlerini, Türkmenistan’ın “üçlü gaz birliğine soğuk yaklaştığı” şeklinde yorumladı.