Navlun Fiyatlarındaki Artış Durdu: Kızıldeniz’deki Gemi Trafiği Hâlâ Düşüşte

Kızıldeniz’deki Gerilim Denizcilik Sektörünü Sarsıyor

İran’ın desteklediği Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de Babu’l Mendep Boğazı’nda İsrail ile bağlantılı ticari gemilere yönelik saldırıları, denizcilik şirketlerinin rotalarını Ümit Burnu’na çevirmesine neden oldu. Bu durum, gemilerin seyahat sürelerini 10 ila 14 güne kadar uzatırken, bazılarının seyahat sürelerinin 20 güne kadar uzadığı söyleniyor.

ABD ve İngiltere öncülüğünde Husilere karşı başlatılan saldırılar ve denizcilik şirketlerine bölgeyi kullanmamalarının tavsiye edilmesinin ardından, Kızıldeniz’deki gemi trafiği hızla azalmaya devam ediyor. Ümit Burnu’nu dolaşan gemilerin seyahat süreleri ve maliyetlerindeki artış nedeniyle navlun fiyatları katlandı.

Kızıldeniz’deki gerilim yaklaşık üç ay öncesine dayanırken, navlun fiyatlarındaki artış hız kesmesine rağmen fiyatlar hala oldukça yüksek seyrediyor. Denizcilik araştırma şirketi Drewry’nin Dünya Konteyner Endeksi’nden derlenen bilgilere göre, 40’lık konteyner bileşik endeksi 30 Kasım’da 1382 dolar seviyesindeydi.

Kızıldeniz’de Gerilim Fiyatları Artırdı

Kızıldeniz’de gerilimin tırmanması ve gemilerin rotalarını hızla daha uzun bir rota olan Ümit Burnu’na kaydırmasına bağlı olarak fiyatlar sekiz hafta boyunca artarak 25 Ocak’ta 3 bin 964 dolara kadar çıktı. Navlun fiyatları bu dönemde yüzde 186,8 arttı.

40’lık konteyner bileşik endeksi 1 Şubat itibarıyla 3 bin 824 dolara, 8 Şubat itibarıyla da 3 bin 786 dolara indi. Böylece fiyatlar son iki haftada yüzde 4,5 geriledi.

Ancak, navlun fiyatları 8 Şubat itibarıyla geçen yılın aynı haftasına göre yüzde 90 artış gösterirken, 30 Kasım’daki seviyesine göre de yüzde 174 ve salgın öncesi seviyesinden yüzde 167 daha yüksek.

Krize Çözüm Bulunana Kadar Sorunlar Devam Edebilir

Uzmanlar, nakliye şirketlerinin planlamalarını ve bütçelerini daha uzun rotaya göre ayarlamaya başladıklarını ve gerilim sürmesine rağmen ilk dönemde yaşanan telaşın normalleşmeye başladığını ifade ediyor.

Kızıldeniz’deki gerilimin ABD’yi etkilemediğini ancak Avrupalı ithalatçıların krizden en çok etkilenen kesim olduğunu dile getiren uzmanlar, Kızıldeniz’de bir çözüm bulunana kadar krizin bir süre daha devam edeceğini öngörüyor.

Kızıldeniz’den Geçen Konteyner Hacmi Yarıya İndi

Almanya merkezli ekonomi araştırma kuruluşu Dünya Ekonomisi için Kiel Enstitüsü’nün verilerine göre, Kızıldeniz’den taşınan yük miktarı geçen yıl aralıkta yarıdan fazla düşüş gösterirken, ocakta Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’ndan geçen konteyner sayısı kriz öncesine göre yüzde 80 daha az.

Gemilerin Afrika ve Ümit Burnu’nu dolaşması nedeniyle güney ve kuzey Avrupa’daki limanlara varışlar gecikiyor. Hamburg ve Bremerhaven’in yanı sıra Rotterdam ve Anvers’te Ocak 2024 itibarıyla 2023 ortalamasına göre yüzde 25 daha az gemi yanaşıyor.

Maersk, Süveyş Kanalı’ndan Geçişlerin Başlamasıyla Fiyatlarda Normalleşme Bekliyor

Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk Üst Yöneticisi Vincent Clerc, dün yaptığı açıklamada, şirketin konteyner hacminin üçte birinin Kızıldeniz trafiğindeki aksamalardan etkilendiğini belirterek, gemilerinin yeniden Kızıldeniz’den geçişlere başlaması için bunun kalıcı olarak devam edeceğinden emin olmaları gerektiğini söyledi.

Clerc, mevcut durumun navlun fiyatları ve gemicilik şirketlerinin karlarının büyük artış gösterdiği salgın dönemiyle karşılaştırılamayacağını ve Süveyş Kanalı’ndan gemi geçişlerinin başladığı anda fiyatların hızla düşeceğini ifade etti.

Kızıldeniz’deki Saldırılar Sonrası Rotasını Değiştiren Şirketler

Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de Babu’l Mendep Boğazı’nda İsrail ile bağlantılı gemilere saldırıları sonrası Maersk, gemilerin rotasını Ümit Burnu’na çeviren ilk şirketler arasında yer aldı. Maersk, gemilerinden birinin Husilerin saldırısına uğramasının ardından 5 Ocak’ta yaptığı açıklamada, Kızıldeniz-Aden Körfezi’nden geçiş yapacak tüm gemilerinin yakın gelecekte Ümit Burnu çevresinden güneye yönlendirilmesine karar verildiğini bildirmişti.

Dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company, Alman taşımacılık şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM, İngiliz enerji şirketi bp ve Katar’ın Avrupa’ya giden sıvılaştırılmış doğal gaz kargoları da dahil olmak üzere birçok şirket bölgedeki seferlerini askıya almış ve gemilerin rotasını Ümit Burnu’na kaydırmıştı.

Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’si Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı üzerinden yapılıyor. Kızıldeniz’deki gerilim, küresel ticaret üzerinde önemli bir etkiye sahip olmaya devam ediyor.