Kapalı Pazar Yerlerini Düzenleyen Mevzuat, Tüketici Haklarını Güçlendirecek

Kapalı Pazar Yeri Kiralarının Düşürülmesi Tüketiciyi Rahatlatacak

Türkiye Sebzeciler, Meyveciler ve Seyyar Pazarcılar Federasyonu (TÜSPAF) Başkanı Ali Karaca, TBMM gündeminde bulunan düzenlemeyle kapalı pazar yerlerinin yüksek fiyatlarla kiralanmasına neden olan uygulamanın kaldırılacağını ve bunun sonucunda pazarcıların maliyetlerinin düşürüleceğini vurguladı. Bu düşüşün tüketicilere yansıyacağını ifade etti.

Fiyat artışı ve stokçuluk cezalarını artıran Türk Ticaret Kanunu’nda ve diğer ilgili kanunlarda değişiklik öngören teklif, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu tarafından kabul edildi.

Teklif kapsamında, kapalı pazar yerlerinde satış yerlerinin pazarcılara yüksek fiyatlarla kiralanmasına yol açan “sınırlı ayni hak” yöntemiyle kiralama uygulaması kaldırılıyor. Pazar yerlerindeki satış yerlerinin tahsis usulüyle kullanılması, böylece pazarcıların maliyetlerinin azaltılması hedefleniyor.

Teklifin gerekçesinde yer alan bilgilere göre, kapalı pazar yerlerinde satış yerlerinin “sınırlı ayni hak” yöntemiyle pazarcılık mesleğinden olmayan kişilere verilmesi ve bu kişilerin yerleri pazarcılara yüksek kira bedelleriyle kiralaması, pazarcıların maliyetlerinin artmasına ve bu maliyetlerin tüketicilere yansımasına neden oluyordu. Ayrıca, bu yerlerin pazarcılık dışındaki kişiler tarafından yatırım aracı olarak görülmesi, satış yeri fiyatlarının yükselmesine yol açıyordu. Düzenlemeyle bu sorunların önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Pazar Yerleri Ücretsiz Olarak Tahsis Edilmeli

TÜSPAF Başkanı Karaca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2013 yılında Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle pazar alanlarına ilişkin ayni hak yöntemiyle kiralama yönteminin getirildiğini hatırlattı.

Pazar yerlerinin pazarcı esnafına hiçbir ücret alınmadan tahsis edilmesi gerektiğini belirten Karaca, yapılan değişiklikle satış yerlerinin ihaleyle satılmaya başlandığını ifade etti.

Karaca, sermayesi olmayan pazarcı esnafının özellikle büyük şehirlerde satış yeri alamadığını ve ihaleyle iş insanlarının tezgah satın alıp daha sonra bu tezgahları pazarcılara kiraladığını belirtti.

Pazarcı esnafının da kiralama bedellerini sattığı ürüne yansıtmak zorunda kaldığını vurgulayan Karaca, “10 liraya alınan domates, 15 liraya satılması gerekirken 20 liraya satılmak durumunda kaldı. Bu da vatandaşın cebinden fazla para çıkmasına ve fiyatların fahiş şekilde artmasına neden oldu” dedi.

Karaca, 10 yıldır pazar yerlerindeki kiralama usulünün kaldırılması için mücadele verdiklerini ve pazar yerleri pazarcılara tahsis edildiğinde aracıların ortadan kalkacağını ve vatandaşların ucuz meyve ve sebze satın alabileceğini söyledi.

Enflasyon artışına bağlı olarak pazar yerlerinin kirasının da arttığını belirten Karaca, şunları kaydetti:

“Bu durum yine vatandaşın cebine yansıyor. Pazarcılıkla alakası olmayan kişilerin ihaleyle bu yerleri esnafa kiraya vermesi nedeniyle maliyetler artıyor, bu da vatandaşa yansıyordu. Şimdi vatandaşın ucuza meyve ve sebze yemesine de katkı sağlayacak bir düzenleme yapılıyor. Düzenlemeyle kapalı pazar yerlerinin yüksek fiyatlarla pazarcı esnafına kiralanmasının önüne geçilecek, bu da pazarcıların maliyetlerine ve dolayısıyla tüketicilerin cebine yansıyacak. Yeni düzenlemeyle tüketici de korunmuş olacak. Şimdi ortalama 500 ila 600 lira arasında değişen bir pazar alışverişi maliyetinin 300 liraya kadar düşmesini öngörüyoruz. Artık bu yerler kiraya verilmeyecek, direkt pazar yerleri pazarcıya tahsis edilecek. Meclis’ten geçtikten sonra parası vatandaşın cebinde kalacak.”