Arbitraj Nedir? Arbitraj Nasıl Yapılır?

Arbitraj nedir? Arbitraj Nasıl yapılır? Piyasalardaki varlık fiyatları arasındaki farklardan yararlanarak kâr elde etme stratejisidir. Bu strateji genellikle döviz, hisse senetleri veya kıymetli metaller gibi finansal araçlarla gerçekleştirilmekte. Arbitraj işlemlerinin temel avantajı, düşük riskle veya risk almadan kar elde etme potansiyeline sahip olmalarıdır.

Dövizler veya çeşitli piyasalarda işlem gören varlıkların değerleri piyasadan piyasaya farklılık gösterebiliyor. Bu durum, arbitraj işlemlerinin temelini oluşturur. Arbitraj, düşük fiyatla satın alınan varlıkların daha yüksek bir fiyatla satılmasıyla kâr elde etme mantığına dayanır.

Temel Avantajları

Arbitraj işlemlerinin en büyük avantajı, düşük riskle veya risk almadan kâr elde etme potansiyeline sahip olmalarıdır. Finansal piyasalarda kazanç sağlamak isteyen yatırımcılar için çekici bir seçenektir.

Arbitraj İşlemi Nasıl Gerçekleştirilir?

Arbitraj işlemleri genellikle spot ve vadeli fiyatlar arasındaki farktan yararlanarak gerçekleştirilmekte. Aynı varlık eş zamanlı olarak düşük fiyattan alınıp yüksek fiyattan satılıyor. Böylece fiyat farkından kâr elde edilmekte.

Arbitraj Oranı Nasıl Hesaplanır?

Arbitraj oranı, spot ve vadeli fiyatlar arasındaki farkın bir oran üzerinden hesaplanmasıyla belirlenmekte. İşlem yapılan varlığın fiyat farkı ve potansiyel kârı bu oranla belirlenmekte.

Arbitraj Türleri

Arbitraj çeşitleri arasında döviz arbitrajı, çapraz kur farklılıklarına bağlı arbitraj ve üç uçlu arbitraj bulunmaktadır. Her biri farklı koşullar altında gerçekleştiriliyor ve farklı stratejilere dayanıyor.

Döviz Arbitrajı

Döviz arbitrajında, farklı piyasalardaki döviz kurlarındaki farklardan yararlanılmakta. Örneğin, aynı para birimi bir piyasada daha düşük fiyattan alınıp, diğer piyasada daha yüksek fiyattan satılmakta.

Çapraz Kur Farklılıklarına Bağlı Arbitraj

Bu tür arbitrajda, üç farklı para birimi arasındaki kur farklılıklarından yararlanılmakta. Yani, bir para biriminin diğer iki para birimine göre değeri arasındaki farklardan kâr elde ediliyor.

Üç Uçlu Arbitraj

Üç uçlu arbitrajda ise üç para birimi arasında denge oluşturularak kâr elde ediliyor. Bu stratejide, üç para birimi arasındaki fiyat farklarından yararlanılarak arbitraj yapılıyor. Bu tür arbitraj işlemleri daha karmaşıktır ancak daha yüksek kâr potansiyeline sahiptir.

Arbitraj Açığı Nedir?

Arbitraj açığı, piyasalardaki fiyat farklılıklarından yararlanarak arbitraj işlemi gerçekleştirmenin mümkün olmadığı durumları ifade eder. Genellikle hızlı ve etkin bir şekilde çalışan piyasalarda ortaya çıkar.

Bu açık, piyasalardaki hızlı fiyat değişimleri veya yetersiz likidite gibi durumlar sonucunda oluşabilmekte. Bu tür durumlarda, arbitrajcılar farklı piyasalardaki fiyat farklılıklarını fırsata dönüştüremeyebiliyor veya arbitraj işlemi gerçekleştirmek için gerekli likiditeye erişim sağlayamayabiliyor.

Arbitraj açığı, piyasalardaki fiyatların dengelenmesini engelleyebilmekte.Arbitraj nedir? Arbitraj nasıl yapılır? Ayrıca etkin fiyat oluşumuna zarar verebiliyor. Bu nedenle, piyasalardaki arbitraj açıklarının azaltılması veya ortadan kaldırılması için çeşitli düzenleyici önlemler alınabilmekte veya piyasaların likiditesi artırılabilmekte

Arbitraj İşlemini Kimler Yapar?

Arbitraj işlemleri genellikle finansal piyasalarda aktif olan profesyonel yatırımcılar, hedge fonlar, yatırım bankaları ve büyük finansal kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmekte. Günümüzde, bireysel yatırımcılar da arbitraj fırsatlarını değerlendirebilmektedir, özellikle internet üzerinden erişilen ticaret platformları ve yazılımlar aracılığıyla.

Bu tür işlemler için gerekli olan teknik bilgi, finansal piyasaların derin bir anlayışı ve hızlı işlem yapma kabiliyeti gerektirir. Bu nedenle, genellikle finansal piyasalarda uzun yıllara dayanan deneyime sahip olan profesyonel yatırımcılar tarafından gerçekleştiriliyor.

Ayrıca, arbitraj işlemleri bazı durumlarda otomatik işlem algoritmaları veya yazılımları tarafından da gerçekleştirilebilmekte. Bu tür algoritmalar, piyasalardaki fiyat farklılıklarını algılayarak otomatik olarak alım-satım işlemleri gerçekleştirerek arbitraj fırsatlarından yararlanmayı sağlar.

Arbitraj İşlemi Yapılan Yatırım Ürünleri Nelerdir?

• 1. Döviz: Farklı para birimleri arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanarak döviz arbitrajı yapılabiliyor. Örneğin, bir para birimi bir piyasada düşük fiyatla alınıp, diğer piyasada yüksek fiyata satılabilmekte.
• 2. Tahviller: Farklı tahvil piyasalarındaki fiyat farklılıklarından yararlanılarak arbitraj işlemi gerçekleştirilebiliyor. Tahvillerin faiz oranları ve vade yapıları arasındaki farklardan kâr elde edilebilmekte.
• 3. Hisse Senetleri: Farklı borsalardaki hisse senetleri arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanılarak hisse senedi arbitrajı yapılabiliyor. Örneğin, aynı şirketin hisse senedi bir piyasada düşük fiyatla alınıp, diğer piyasada yüksek fiyata satılabilmekte.
• 4. Fonlar: Farklı fon türleri arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanarak arbitraj işlemi gerçekleştirilebiliyor. Örneğin, aynı fonun birim payları farklı fon yönetim şirketlerinde farklı fiyatlara sahip olabilmekte.
• 5. Emtialar: Farklı emtia piyasalarındaki fiyat farklılıklarından yararlanılarak emtia arbitrajı yapılabiliyor. Örneğin, altın fiyatları farklı piyasalarda farklı seviyelerde olabilir ve bu farktan kâr elde edilebilmekte.

Arbitraj Örnekleri

1. Döviz Arbitrajı Örneği: Diyelim ki 1 ABD Doları, Türkiye’de 8 TL’ye ve Japonya’da 110 Japon Yeni’ye satılıyor. Burada dolar, Japonya’da Türkiye’ye göre daha ucuzdur. Dolayısıyla, bir yatırımcı Türk Lirası alıp onları dolara çevirerek daha sonra Japon Yenine dönüştürebiliyor. Sonunda daha fazla Japon Yeni alarak kâr elde edebiliyor.
2. Hisse Senedi Arbitrajı Örneği: Bir hisse senedinin New York Borsası’nda 50 dolar ve Londra Borsası’nda 48 sterlin olduğunu varsayalım. Eğer 1 dolar 0.80 sterlinse, bu durumda hisse senedi New York’ta daha pahalıdır. Bu durumda bir yatırımcı, daha ucuz olan Londra’daki hisse senedini satın alabilmekte. Ayrıca New York’ta daha yüksek fiyata satarak kâr elde edebiliyor.
3. Emtia Arbitrajı Örneği: Altın fiyatlarının New York Borsası’nda 1800 dolar ve Londra’da 1750 sterlin olduğunu düşünelim. Eğer 1 dolar 0.80 sterlinse, bu durumda altın Londra’da daha ucuzdur. Dolayısıyla bir yatırımcı, Londra’da altın alabiliryor ve New York’ta satış yaparak kâr elde edebiliyor.