Türkiye-Irak Ticaretinde “Yol Haritası”yla 20 Milyar Dolarlık Hedef

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak Ziyareti: Ticaretle İlişkilerin Yeniden Canlanması

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nin ardından ilk yurtdışı ziyaretini 22 Nisan’da Irak’ın başkenti Bağdat’a yapacak. Erdoğan’ın 12 yıl sonra gerçekleştirmeye hazırlandığı bu ziyaret, iki ülkenin ekonomik, siyasi ve güvenlik konularından ticaret ilişkilerine kadar birçok alanda yön vermesi bekleniyor.

Ticaretin Önemi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Irak’ın Türkiye için ticari ve ekonomik açıdan daima önemli bir ülke olduğuna dikkat çekti. Son 10 yılda Türkiye’nin Irak’a gerçekleştirdiği ihracat, genel ihracatın %5’inden fazlasını oluşturdu. Irak, 2022 yılında Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı üçüncü ülke konumunda yer alıyor.

Türkiye’nin her sektördeki firması Irak’a ihracat gerçekleştiriyor. 2022 yılında Türkiye’nin Irak’a ihracatı 24,2 milyar dolara ulaşırken, 2023 yılında %7,2 azalarak 12,8 milyar dolara geriledi. Aynı dönemde Türkiye’nin Irak’tan ithalatı %31,1 düşüşle 7,2 milyar dolar oldu. Dış ticaret dengesi Türkiye lehine gerçekleşirken, dış ticaret fazlası 2023 yılında 5,6 milyar dolar olarak hesaplandı.

Bolat, ihracatın 2024 yılının ilk 3 ayında %24,5 artışla 3,4 milyar dolara, ithalatın ise %46,2 azalışla 835 milyon dolara ulaştığını belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti sırasında iki ülke arasında 15 milyar dolarlık ticaret hedefi konulurken, “Kalkınma Yolu Projesi”nin tamamlanmasıyla 2030 yılında bu hedefin 20 milyar dolara yükseltilmesi planlanıyor.

Anlaşmalar ve İşbirlikleri

Bakan Bolat, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti sırasında iki ülkenin ticaret bakanlıkları arasında üç anlaşmanın imzalanmasının planlandığını açıkladı:

* Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi Kurulmasına Dair Ortak Bildiri
* Ürün Güvenliği ve Ticarette Teknik Engeller Alanlarında Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol
* Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ile Irak Ticaret Odaları Birliği Arasındaki Mutabakat Zaptı

Bolat, yatırımların teşvik edilmesi ve yasal altyapının güçlendirilmesi amacıyla “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması”nın imzalanmasının ve 2020 yılında imzalanan “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması”nın Irak’ta iç onay sürecinin tamamlanarak yürürlüğe girmesinin önemine vurgu yaptı.

Kalkınma Yolu Projesi

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti sırasında ele alınacak olan “Kalkınma Yolu Projesi”, Körfez Bölgesi ile Avrupa arasındaki taşımacılıkta ticaret, gümrük, vize ve transit işlemlerinin kolaylaştırılmasını amaçlıyor.

Projenin inşa çalışmalarının 2025-2029 yılları arasında gerçekleştirilmesi, demir ve kara yollarının işletmeye alınmasının ise 2030 yılında planlanması hedefleniyor. Proje kapsamında yaklaşık 1176 kilometre uzunluğunda demir yolu ve 1190 kilometre uzunluğunda otoyol inşa edilecek.

Kalkınma Yolu Projesi’nin, Irak’ın çeşitli illerinden geçmesi sayesinde Türkiye’nin Irak’a ihracatını ve lojistik kapasitesini pozitif etkilemesi bekleniyor. Proje aynı zamanda Orta Doğu ve Körfez bölgelerine yönelik ihracatın artırılmasına ve Türkiye’nin hedef ülkelerine yönelik ihracat stratejisinin hayata geçirilmesine katkı sağlayacak.

Bölgesel Güvenliğin Önemi

Bakan Bolat, bölgedeki güvenlik endişelerinin geride bırakılmasının iki ülkenin ticari ilişkilerini derinleştirmek için yeni ufuklar açacağını belirtti. Güvenli bir ortamın sağlanması, Kalkınma Yolu Projesi’nin etkin ve verimli işleyişini de temin edecek.

Ovaköy Sınır Kapısı

Bolat, Habur-İbrahim Halil sınır kapılarının iki ülke arasındaki ticaret hacmini karşılamada yetersiz kaldığını ifade ederek, Ovaköy-Fişabur sınır kapılarını açmak için Irak makamlarıyla görüşmelerin sürdüğünü belirtti.